(1 кастрычніка 2024 года)

Міжнародная платформа па прыцягненні вінаватых да адказнасці для Беларусі (IAPB) вітае накіраванне ўрадам Літвы справы аб сітуацыі ў Беларусі ў Міжнародны крымінальны суд (МКС) 30 верасня 2024 г.

“Пададзеная заява ўяўляе сабой значны першы крок на шляху расследавання і судовага пераследу міжнародных злачынстваў, здзейсненых урадам Беларусі з траўня 2020 года”, – кажа Андрэа Хубер, кіраўнік Платформы.   “Але мы таксама павінны прызнаць, што гэтая заява, калі яна будзе прынятая, будзе тычыцца толькі некаторай часткі злачынстваў, здзейсненых у Беларусі“.

У сваім звароце ўрад Літвы просіць Міжнародны крымінальны суд вывучыць, ці валодае ён юрысдыкцыяй на расследванне і судовы пераслед злачынстваў супраць чалавечнасці, у тым ліку дэпартацыі, пераследа і іншых бесчалавечных актаў, здзейсненых высокапастаўленымі службовымі асобамі Беларусі з 1 траўня 2020 года.

Згодна з артыкулам 14 Рымскага статута, Літва як дзяржава-член МКС мае права накіраваць справу на разгляд, бо частка злачынстваў адбылася на яе тэрыторыі, што падпадае пад юрысдыкцыю МКС. Такі запыт абапіраецца на папярэдняе рашэнне МКС прызнаць юрысдыкцыю ў дачыненні да дзяржавы, якая не з’яўляецца членам МКС, у кантэксце дэпартацыі (сітуацыя ў М’янме/Бангладэшы).

Паводле заявы ўрада Літвы ад 30 верасня, “рэжым [Беларусі] гвалтоўна перамясціў сотні тысяч законных жыхароў Беларусі на тэрыторыю суседняй Літвы і іншых дзяржаў-удзельніц (…), без падстаў, прадугледжаных Міжнародным правам“.

“Платформа падтрымлівае намаганні органаў крымінальнага правасуддзя па барацьбе з міжнароднымі злачынствамі, здзейсненымі ў Беларусі. “Мы спадзяемся, што МКС прызнае юрысдыкцыю і пачне расследаванне, і будзем рады перадаць МКС усе наяўныя доказы”, – адзначае Вікторыя Фёдарава, прадстаўнік Міжнароднага камітэта па расследаванні катаванняў у Беларусі, сузаснавальніка Платформы.

“Катаванні, гендарна-абумоўлены гвалт, незаконныя затрыманні і іншыя злачынствы не павінны заставацца беспакаранымі. Таму мы настойліва заклікаем нацыянальныя органы пракуратуры працягваць расследаванне міжнародных злачынстваў, хдзейсненых у Беларусі, і судовы пераслед за іх”, – кажа Андрэа Хубер.

Павел Сапелка з “Вясны”, яшчэ аднаго сузаснавальніка Платформы, таксама падкрэслівае неабходнасць далейшых крокаў.

“Для забеспячэння адказнасці за злачынствы супраць беларусаў “Вясной” і Міжнародным камітэтам было апытана больш за 2500 пацярпелых і сведак пра падзеі ў перыяд з 2020 па 2024 год», – гаворыць Павел Сапелка,

“Гэтыя сведчанні разам з інфармацыяй з адкрытых крыніцаў былі сабраныя ў адпаведнасці з нормамі крымінальнага права і могуць быць перададзены пракуратурам, якія жадаюць падтрымаць нас у барацьбе з беспакаранасцю беларускіх злачынцаў, вінаватых у грубых парушэннях правоў чалавека і міжнародных злачынствах”.

Пра IAPB:

Платформа па прыцягненні вінаватых да адказнасці для Беларусі, створаная ў сакавіку 2021 года, уяўляе сабой кансорцыум беларускіх і міжнародных НДА, які займаецца зборам, кансалідацыяй, праверкай і захаваннем доказаў грубых парушэнняў правоў чалавека, меркавана учыненых беларускімі ўладамі і іншымі асобамі напярэдадні прэзідэнцкіх выбараў 2020 года і пасля іх.

Платформа садзейнічае расследаванням нацыянальных пракуратур і міжнародных органаў па забеспячэнні адказнасці, даючы доступ да сабраных доказаў, а таксама аналітычных матэрыялаў.

З моманту свайго стварэння Платформа атрымала восем запытаў аб дапамозе ад пяці дзяржаў, чатыры запыты на інфармацыю ад Экспертызы ААН па сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі Упраўлення Вярхоўнага Камісара па правах чалавека (УВКПЧ), адзін запыт ад дакладчыка Маскоўскага механізму АБСЕ, а таксама некалькі запытаў ад арганізацый грамадзянскай супольнасці і юрыстаў, якія працуюць над расследаваннем злачынстваў, здзейсненых у Беларусі.

It is a distinguished international human rights expert with more than 20 years of experience from Amnesty International, OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR) and Penal Reform International who will lead the International Accountability Platform for Belarus (IABP).

»We are very excited that Andrea Huber will head International Accountability Platform for Belarus and our ongoing efforts to secure justice for the victims of human rights violations in Belarus«, says Rasmus Grue Christensen, CEO at DIGNITY.

International Accountability Platform for Belarus was established in 2021 by DIGNITY, Belarusian Human Rights Center Viasna, International Committee for the Investigation of Torture in Belarus, and REDRESS. In addition, several other Belarusian and international organizations are involved in the platform’s work.

They work together to ensure that evidence of gross human rights violations is collected, verified, analyzed, and preserved so it can be used by national and international accountability bodies in proceedings against the perpetrators.

The new head of the platform comes from a position as Head of the Human Rights Department at OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR) and has worked with human rights since she obtained her Master’s Degree in Law from University of Vienna in 1997.

»I’m very honored to be joining the International Accountability Platform, which I believe sets a new standard for this field of work. It sets a precedent for documenting and analyzing evidence and making it accessible for both prosecution and preservation,« says Andrea Huber.

»The scale and systematic pattern of the human rights violations in Belarus is exceptional, and it is of utmost importance that the international community does not let these violations go unpunished. «

Andrea Huber will join International Accountability Platform for Belarus on the 15^th of August 2024, and she will be based in Vienna, Austria.

About

INTERNATIONAL ACCOUNTABILITY PLATFORM FOR BELARUS (IABP)
DIGNITY leads the work of the IAPB platform, which collects, verifies, and preserves evidence of possible international crimes committed by the Belarusian authorities and others in the run-up to and after the 2020 presidential elections. IAPB cooperates with, among others, the UN and national prosecutors investigating gross human rights violations in Belarus.

DIGNITY – DANISH INSTITUTE AGAINST TORTURE
DIGNITY is an international human rights and development organization that has been working for a world free from torture and violence since 1982. DIGNITY prevents torture and violence, treats traumatized victims, and helps document serious human rights violations so that those responsible can be brought to justice.

Today, the University of Graz in Austria is honoring the efforts to collect evidence of gross human rights violations in Belarus.  

On Friday, March 22, 2024, an international human rights prize will be awarded to the International Accountability Platform for Belarus (IAPB), which collects evidence of gross human rights violations in Belarus and promotes accountability for perpetrators.

“This is an important recognition and strong boost to our work in Belarus and especially to the courageous Belarusian human rights activists who fight for justice every day”, says Rasmus Grue Christensen, CEO of DIGNITY, which is the lead organization of the IABP.

He will be accepting the award in Graz on Friday together with Victoria Federova from the International Committee for the Investigation of Torture in Belarus, one of the IAPB’s co-lead organisations.

“We will continue to collect evidence of crimes under international law, to support accountability efforts from criminal justice authorities and international mechanisms. We hope that this award will once again shine a spotlight on the ongoing and escalating human rights violations in Belarus, from 2020 up to the present day. Together we hope for the expansion of the fight against impunity in national jurisdictions. We will not stop in our quest for justice.”

Pavel Sapelko, representative and lawyer from Viasna, IAPB’s co-lead organization, also welcomes the recognition.

“We rely on the courage of the victims of torture and the efforts of human rights defenders, who share their stories and expertise with us. This prize is for them.”

The International Accountability Platform for Belarus was established in 2021 by DIGNITY, Belarusian Human Rights Center Viasna, International Committee for the Investigation of Torture in Belarus, and REDRESS. In addition, several other Belarusian and international organizations are also involved in the platform’s work.

They work together to ensure that evidence of gross human rights violations constituting crimes under international law is collected, verified, analyzed, and preserved so it can be used by national and international accountability bodies in proceedings against the perpetrators.

The award recognizes the initiative’s “outstanding efforts in combating impunity for human rights violations”.

The platform’s work is supported by a wide range of states, including Denmark, Germany, the UK, and the US as well as the European Union.

The Austrian University of Graz is behind the international prize, which has been awarded approximately every five years since 1992. Previous recipients include the 14th Dalai Lama and Volker Türk, who is currently the UN High Commissioner for Human Rights.

INTERNATIONAL ACCOUNTABILITY PLATFORM FOR BELARUS (IABP)

DIGNITY leads the work of the IAPB platform, which collects, verifies, and preserves evidence of possible international crimes committed by the Belarusian authorities and others in the run-up to and after the 2020 presidential elections. IAPB cooperates with, among others, the UN and prosecutors investigating gross human rights violations in Belarus.

DIGNITY – DANISH INSTITUTE AGAINST TORTURE

DIGNITY is an international human rights and development organization that has been working for a world free from torture and violence since 1982. DIGNITY prevents torture and violence, treats traumatized victims, and helps document serious human rights violations so that those responsible can be brought to justice.

For further information, please contact press advisor, Marie Torp Christensen, by phone +45 27577349 or email matc@dignity.dk